Máy bán hàng tự động thanh toán bằng tiền mặt tại Tokyo, Nhật Bản - Ảnh: japantoday.com
Trong khi thanh toán không dùng tiền mặt đang lan rộng ở Nhật Bản, quốc gia này vẫn tụt hậu so với các nền kinh tế lớn khác trong việc áp dụng công nghệ này trong bối cảnh dân số già hóa vẫn chủ yếu thích giao dịch bằng tiền mặt.
Theo Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp, tổng số tiền thanh toán không dùng tiền mặt tại Nhật Bản đạt 126.700 tỉ yen (885 tỉ USD) vào năm 2023, tương đương mức kỷ lục 39,3% tổng mức tiêu dùng của nước này. Chính phủ đang đặt mục tiêu đạt 40% vào năm 2025. Tuy nhiên, tỉ lệ không dùng tiền mặt vẫn còn kém hơn nhiều so với các quốc gia khác.
Theo Hiệp hội Thanh toán Nhật Bản, năm 2021, tỉ lệ trên ở Hàn Quốc đạt 95,3% trong khi của Trung Quốc là 83,8% và Australia là 72,8%. Tỉ lệ ở Anh là 65,1% trong khi Mỹ ghi nhận tỉ lệ 53,2%.
Bộ trên cho biết việc xã hội Nhật Bản đang già hóa nhanh chóng, cũng như sở thích dùng tiền mặt đã "ăn sâu bám rễ", có thể là nguyên nhân dẫn đến việc áp dụng tương đối chậm công nghệ thanh toán không dùng tiền mặt.
Theo phương thức thanh toán, thẻ tín dụng là lựa chọn được ưa chuộng nhất ở Nhật Bản, chiếm 83,5% tổng số giao dịch, tiếp theo là mã QR với 8,6%, tiền điện tử với 5,1% và thẻ ghi nợ với 2,9%. Thanh toán không dùng tiền mặt đã đạt được sức hút đáng kể trong đại dịch COVID-19 do người tiêu dùng tránh tiếp xúc vật lý và chính phủ đã đưa ra các chương trình điểm thưởng để thúc đẩy điều này.
Tỉ lệ thanh toán không dùng tiền mặt từ 26,8% vào thời điểm trước đại dịch COVID-19 năm 2019, đã tăng lên 32,5% vào năm 2021 và lên 36,0% vào năm 2022. Sự tăng trưởng này một phần là do các giải pháp thanh toán bằng mã QR mở rộng nhanh chóng, được thể hiện bằng các dịch vụ như PayPay và Rakuten Pay. Bộ trên cho biết ngày càng có nhiều người tiêu dùng áp dụng công nghệ này do tính tiện lợi và an toàn của nó.
Chính phủ Nhật Bản cho biết sẽ đưa tỉ lệ thanh toán không dùng tiền mặt lên tới 80% trong tương lai, nhưng không nêu rõ khung thời gian cụ thể. Trong nỗ lực này, chính phủ đã giới thiệu một hệ thống thanh toán kỹ thuật số được thiết kế riêng cho Triển lãm Thế giới 2025 tại Osaka.